കമ്പനി നിയമം: ആഡിറ്ററുടെ നിയമനം

അദ്ധ്യായം പത്ത്

ആഡിറ്റും ആഡിറ്റര്‍മാരും

 

ആഡിറ്ററുടെ നിയമനം

ഈ അദ്ധ്യായത്തിലെ വ്യവസ്ഥകള്‍ക്ക് വിധേയമായി, ഓരോ കമ്പനിയും, ആദ്യത്തെ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗത്തില്‍, യോഗാവസാനം മുതല്‍ ആറാമത്തെ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗത്തിന്‍റെ അവസാനം വരെയും പിന്നീട് ഓരോ ആറാം യോഗാവസാനം വരെയും ഓഫിസ് കൈക്കൊള്ളുന്ന ഒരു വ്യക്തിയെയോ ഫേമിനെയോ ആഡിറ്ററായി നിയമിക്കണം. അത്തരം യോഗത്തില്‍ കമ്പനിയുടെ അംഗങ്ങ ള്‍ ആഡിറ്ററെ തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ട വിധവും ക്രമവും നിര്‍ദ്ദേശിച്ചപോലെ ആയിരിക്കും:

ഓരോ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗത്തിലും അത്തരം നിയമനം സംബന്ധിച്ച കാര്യം കമ്പനി, അംഗങ്ങളുടെ സാധൂകരണത്തിനായി വെയ്ക്കണം.

അത്തരം നിയമനം നടത്തുന്നതിനു മുന്‍പ് അത്തരം നിയമനത്തിന് ആഡിറ്ററുടെ എഴുതിവാങ്ങിയ സമ്മതവും, നിയമനം നടത്തുന്നെങ്കില്‍ നിര്‍ദ്ദേശിച്ച ഉപാധികള്‍ക്ക് അനുസരിച്ചായിരിക്കും എന്നതിന് അയാളുടെ സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റും ആഡിറ്ററി ല്‍ നിന്നും മേടിക്കണം:

വകുപ്പ് 141 വ്യവസ്ഥ ചെയ്ത മാനദണ്ഡം ആഡിറ്റ ര്‍ തൃപ്തിപ്പെടുത്തുന്നുണ്ടോ എന്നും സര്‍ട്ടിഫിക്കറ്റ് കാണിക്കണം.

കമ്പനി ബന്ധപ്പെട്ട ആഡിറ്ററെ അയാളുടെ അല്ലെങ്കില്‍ അതിന്‍റെ നിയമനം അറിയിക്കുകയും അത്തരം നിയമനത്തിന്‍റെ നോട്ടീസ് ആഡിറ്ററെ നിയമിച്ച യോഗത്തിനുശേഷം പതിനഞ്ചു ദിവസത്തിനകം റെജിസ്ട്രാ ര്‍ പക്ക ല്‍ ഫയല്‍ ചെയ്യുകയും വേണം.

വിശദീകരണം: ഈ അദ്ധ്യായത്തിന്‍റെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി “നിയമനം” പുനര്‍നിയമനം ഉള്‍കൊള്ളും.

[വ. 139 (1)]    

ഒരു ലിസ്റ്റഡ് കമ്പനിയും അല്ലെങ്കില്‍ നിര്‍ദ്ദേശിച്ച കമ്പനി ശ്രേണി അല്ലെങ്കില്‍ ശ്രേണികളിലുള്ള ഒരു കമ്പനിയും,

(a)   തുടര്‍ച്ചയായി ഒരു അഞ്ചു വര്‍ഷ കാലാവധിക്കപ്പുറം ഒരു വ്യക്തിയെ ആഡിറ്ററായും,

(b)  തുടര്‍ച്ചയായി രണ്ടു അഞ്ചു വര്‍ഷ കാലാവധിക ള്‍ക്കപ്പുറം ഒരു ആഡിറ്റ് ഫേമിനെ ആഡിറ്ററായും,

നിയമിക്കാനോ പുനര്‍നിയമിക്കാനോ പാടില്ല.

എന്നാല്‍-

(i)                ഉ.വ.(a) പ്രകാരം തന്‍റെ കാലപരിധി പൂര്‍ത്തീകരിച്ച ഒരു വ്യക്തിഗത ആഡിറ്ററെ കാലപരിധിക്കു ശേഷം അഞ്ചു വര്‍ഷത്തേക്ക് അതേ കമ്പനിയി ല്‍ ആഡിറ്ററായി
പുനര്‍നിയമിക്കാ ന്‍ യോഗ്യത ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതല്ല.

(ii)              ഉ.വ.(b) പ്രകാരം അതിന്‍റെ കാലപരിധി പൂര്‍ത്തീകരിച്ച ഒരു ആഡിറ്റ് ഫേമിനെ കാലപരിധിക്കു ശേഷം അഞ്ചു വര്‍ഷത്തേക്ക് അതേ കമ്പനിയില്‍ ആഡിറ്ററായി പുനര്‍നിയമിക്കാ ന്‍ യോഗ്യത ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതല്ല.

നിയമന ദിവസം, ഒരു കമ്പനിയിലെ കാലപരിധി തൊട്ടുമുന്‍പുള്ള സാമ്പത്തിക വര്‍ഷം തീര്‍ന്ന ഒരു ആഡിറ്റ് ഫേമിന്‍റെ ഉഭയ പങ്കാളിയോ പങ്കാളികളോ ഉള്ള ആഡിറ്റ് ഫേമിനെ അതേ കമ്പനിയി ല്‍ ആഡിറ്ററായി അഞ്ചു വര്‍ഷ കാലാവധിയിലേക്ക് നിയമിക്കാ ന്‍ പാടില്ല.

ഈ ഉപവകുപ്പിലെ വ്യവസ്ഥകള്‍ പാലിക്കേണ്ട, ഈ നിയമം തുടങ്ങുമ്പോഴോ അതിനു മുന്‍പോ നിലനിന്ന ഓരോ കമ്പനിയും ഈ നിയമം തുടങ്ങുന്ന ദിവസം മുത ല്‍ മൂന്നു വര്‍ഷത്തിനുള്ളി ല്‍ ഈ ഉപവകുപ്പിന്‍റെ ആവശ്യകതക ള്‍ പാലിക്കണം.

ഉപവകുപ്പിലുള്ള ഒന്നും കമ്പനിക്ക്‌ ആഡിറ്ററെ നീക്കാനോ ആഡിറ്റര്‍ക്ക് തത് സ്ഥാനം രാജി വെക്കുന്നതിനോ ഉള്ള അവകാശത്തിനു വിപരീതമാവില്ല.

[വ. 139 (2)]    

ഈ നിയമ വ്യവസ്ഥകള്‍ക്ക് വിധേയമായി കമ്പനിയുടെ അംഗങ്ങള്‍ക്ക് ഇങ്ങനെ നിശ്ചയിച്ചു വ്യവസ്ഥ ചെയ്യാം:

(a)   അത് നിയമിച്ച ആഡിറ്റ് ഫേമി ല്‍ ആഡിറ്റ് പങ്കാളിയും അയാളുടെ ടീമും അംഗങ്ങള്‍ നിശ്ചയിച്ച ഇടവേളകളി ല്‍ ആവര്‍ത്തിക്കുന്നത്, അല്ലെങ്കില്‍

(b)  ഒന്നിലധികം ആഡിറ്റര്‍മാ ര്‍ ആഡിറ്റ് നടത്തണമെന്ന്,

[വ. 139 (3)]    

ഉ.വ.(2) പ്രകാരം കമ്പനികള്‍ തങ്ങളുടെ ആഡിറ്റര്‍മാരെ ആവര്‍ത്തിക്കുന്ന വിധം കേന്ദ്ര ഗവര്‍ന്മേണ്ട് ചട്ടങ്ങ ള്‍ വഴി നിര്‍ദ്ദേശിക്കാം.

വിശദീകരണം: ഈ അദ്ധ്യായത്തിന്‍റെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി “ഫേം” എന്ന പദം ക്ലിപ്ത ബാദ്ധ്യത പങ്കാളിത്ത നിയമം, 2008 (ലിമിറ്റഡ് ലയബിലിറ്റി പാര്‍ട്ട്നര്‍ഷിപ്‌ ആക്ട്‌, 2008) പ്രകാരം രൂപീകരിച്ച  ഒരു ക്ലിപ്ത ബാദ്ധ്യത പങ്കാളിത്തം (ലിമിറ്റഡ് ലയബിലിറ്റി പാര്‍ട്ട്നര്‍ഷിപ്‌) ഉള്‍കൊള്ളുന്നതാണ്.

[വ. 139 (4)]    

ഉ.വ. (1) –ല്‍ എന്തുതന്നെ പറഞ്ഞിരുന്നാലും, ഒരു ഗവര്‍ന്മേണ്ട് കമ്പനിക്ക്‌, അല്ലെങ്കി ല്‍ കേന്ദ്ര ഗവര്‍ന്മേണ്ടോ സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടോ, സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടുകളോ, ഭാഗികമായി കേന്ദ്ര ഗവര്‍ന്മേണ്ടും ഒന്നോ അതിലധികമോ സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടും ചേര്‍ന്നോ നേരിട്ടോ പരോക്ഷമായോ ഉടമസ്ഥതയും നിയന്ത്രണവും കൈക്കൊള്ളുന്നതുമായ മറ്റേതെങ്കിലും കമ്പനിക്ക്, കംപ്ട്രോളര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റ ര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ, ഒരു സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തേക്ക്, ഈ നിയമപ്രകാരമുള്ള കമ്പനികളില്‍ ആഡിറ്ററായി നിയമിക്കാ ന്‍ യോഗ്യതയുള്ള ഒരു ആഡിറ്ററെ സാമ്പത്തിക വര്‍ഷം തുടങ്ങി നൂറ്റി എണ്‍പത് ദിവസത്തിനകം നിയമിക്കും.  ടി ആഡിറ്റര്‍ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗം തീരുന്നതുവരെ ഓഫിസ് കൈക്കൊള്ളും.

[വ. 139 (5)]    

ഉ.വ. (1) –ല്‍ എന്തുതന്നെ പറഞ്ഞിരുന്നാലും ഗവര്‍ന്മേണ്ട് കമ്പനിയല്ലാത്ത ഒരു കമ്പനിയുടെ ആദ്യത്തെ ആഡിറ്ററെ കമ്പനി റെജിസ്റ്റ ര്‍ ചെയ്ത ദിവസത്തിനു ശേഷം മുപ്പതു ദിവസത്തിനുള്ളില്‍ ബോര്‍ഡ് ഓഫ് ഡയറക്ടര്‍മാ ര്‍ നിയമിക്കും. ബോര്‍ഡ്‌ അത്തരം ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കുന്നതില്‍ വീഴ്ച വരുത്തുകയാണെങ്കി ല്‍, അത് കമ്പനിയുടെ അംഗങ്ങളെ അറിയിക്കുകയും അവര്‍ തൊണ്ണൂറു ദിവസത്തിനുള്ളി ല്‍ ഒരു അസാധാരണ പൊതുയോഗത്തില്‍ അത്തരം ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കുകയും അത്തരം ആഡിറ്റര്‍ ആദ്യ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗം തീരുന്നത് വരെ ഓഫിസ് കൈക്കൊള്ളുകയും ചെയ്യും.

[വ. 139 (6)]    

ഉ.വ. (1) അല്ലെങ്കി ല്‍ (5) –ല്‍ എന്തുതന്നെ പറഞ്ഞിരുന്നാലും ഒരു ഗവര്‍ന്മേണ്ട് കമ്പനിക്ക്‌, അല്ലെങ്കി ല്‍ കേന്ദ്ര ഗവര്‍ന്മേണ്ടോ സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടോ, സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടുകളോ, ഭാഗികമായി കേന്ദ്ര ഗവര്‍ന്മേണ്ടും ഒന്നോ അതിലധികമോ സംസ്ഥാന ഗവര്‍ന്മേണ്ടും ചേര്‍ന്നോ നേരിട്ടോ പരോക്ഷമായോ ഉടമസ്ഥതയും നിയന്ത്രണവും കൈക്കൊള്ളുന്നതുമായ മറ്റേതെങ്കിലും കമ്പനിക്ക്, കംപ്ട്രോളര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ കമ്പനി റെജിസ്റ്റ ര്‍ ചെയ്ത ദിവസത്തിനു ശേഷം അറുപതു ദിവസത്തിനുള്ളി ല്‍ ആദ്യ ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കും. അങ്ങനെ നിയമിക്കുന്നില്ലെങ്കി ല്‍ ബോര്‍ഡ്‌ ഓഫ് ഡയറക്ടര്‍മാ ര്‍ അടുത്ത മുപ്പതു ദിവസത്തിനുള്ളി ല്‍ നിയമിക്കും. ബോര്‍ഡ്‌ അത്തരം ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കുന്നതില്‍ വീഴ്ച വരുത്തുകയാണെങ്കി ല്‍, അത് കമ്പനിയുടെ അംഗങ്ങളെ അറിയിക്കുകയും അവര്‍ അറുപതു ദിവസത്തിനുള്ളി ല്‍ ഒരു അസാധാരണ പൊതുയോഗത്തി ല്‍ അത്തരം ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കുകയും അത്തരം ആഡിറ്റര്‍ ആദ്യ വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗം തീരുന്നത് വരെ ഓഫിസ് കൈക്കൊള്ളുകയും ചെയ്യും.

 [വ. 139 (7)]    

ഒരു ആഡിറ്ററുടെ ഏതെങ്കിലും താത്കാലിക ഒഴിവ്-

(i)                കംപ്ട്രോളര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റ ര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ നിയമിക്കുന്ന ഒരു ആഡിറ്റ ര്‍ കണക്കുക ള്‍ ആഡിറ്റു ചെയ്യുന്ന കമ്പനിയല്ലാത്ത ഒരു കമ്പനിയി ല്‍ ബോര്‍ഡ്‌ ഓഫ് ഡയറക്ടര്‍മാ ര്‍ മുപ്പതു ദിവസത്തിനകം നികത്തുകയും , പക്ഷെ അത്തരം ഒഴിവ്‌ ഒരു ആഡിറ്ററുടെ രാജിയെത്തുടര്‍ന്നാെണങ്കി ല്‍, ബോര്‍ഡ്‌ ശുപാര്‍ശ ചെയ്തു മൂന്നു മാസത്തിനകം നടത്തുന്ന ഒരു പൊതുയോഗത്തില്‍ കമ്പനി അത്തരം നിയമനം അംഗീകരിക്കുകയും, ടി ആഡിറ്റ ര്‍ അടുത്ത വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗം തീരുന്നത് വരെ ഓഫിസ് കൈക്കൊള്ളുകയും ചെയ്യും.

(ii)              കംപ്ട്രോളര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റ ര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ നിയമിക്കുന്ന ഒരു ആഡിറ്റര്‍ കണക്കുക ള്‍ ആഡിറ്റു ചെയ്യുന്ന ഒരു കമ്പനിയി ല്‍ കംപ്ട്രോള ര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റ ര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ മുപ്പതു ദിവസത്തിനകം നികത്തും.

കംപ്ട്രോളര്‍ ആന്‍ഡ്‌ ആഡിറ്റ ര്‍ ജനറ ല്‍ ഓഫ് ഇന്ത്യ അങ്ങനെ ഒഴിവ്  നികത്തുന്നില്ലെങ്കി ല്‍ ബോര്‍ഡ്‌ ഓഫ് ഡയറക്ടര്‍മാ ര്‍ അടുത്ത മുപ്പതു ദിവസത്തിനുള്ളി ല്‍ ഒഴിവു നികത്തും..

[വ. 139 (8)]    

ഉ.വ.(1) –ന്‍റെ വ്യവസ്ഥകള്‍ക്കും അതുപ്രകാരം നിര്‍മിച്ച ചട്ടങ്ങള്‍ക്കും  വിധേയമായി ഒരു വിരമിക്കുന്ന ആഡിറ്ററെ-

(a) പുനര്‍നിയമനത്തിന് അയാ ള്‍ അയോഗ്യനല്ലെങ്കില്‍,

(b) അയാള്‍ കമ്പനിക്ക്‌ പുനര്‍നിയമനത്തിനുള്ള വിസമ്മതത്തിന്‌ നോട്ടീസ് എഴുതി നല്‍കിയിട്ടില്ലെങ്കി ല്‍,

(c) യോഗത്തില്‍ മറ്റേതെങ്കിലും ആഡിറ്ററെ നിയമിച്ചുകൊണ്ടുള്ള
അല്ലെങ്കി ല്‍ അയാളെ പുനര്‍നിയമിക്കില്ല എന്ന് വ്യക്തമായി വ്യവസ്ഥ ചെയ്തുകൊണ്ട് വിശേഷപ്രമേയം പാസ്സാക്കിയിട്ടില്ലെങ്കില്‍,

-ഒരു വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗത്തി ല്‍ പുനര്‍നിയമിക്കാം.

[വ. 139 (9)]    

ഏതെങ്കിലും വാര്‍ഷിക പൊതുയോഗത്തി ല്‍ ആഡിറ്ററെ നിയമിക്കുകയോ പുനര്‍നിയമിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ലെങ്കി ല്‍ നിലവിലുള്ള ആഡിറ്റ ര്‍ കമ്പനിയുടെ ആഡിറ്ററായി തുടരും.

[വ. 139 (10)]    

വകുപ്പ് 177 പ്രകാരം ഒരു കമ്പനി ആഡിറ്റ് കമ്മിറ്റി സംഘടിപ്പിക്കേണ്ടപ്പോ ള്‍, അത്തരം കമ്മിറ്റിയുടെ ശുപാര്‍ശക ള്‍ കണക്കിലെടുത്ത ശേഷം വേണം, ഈ വകുപ്പിലെ ഒരു ആഡിറ്ററുടെ താത്കാലിക ഒഴിവ് ഉള്‍പെടെയുള്ള എല്ലാ നിയമനങ്ങളും നടത്തുവാ ന്‍.

[വ. 139 (11)]

#CompaniesAct